Trong phần 3 của series cách đọc báo cáo tài chính dành cho người mới, True Invest sẽ hướng dẫn các bạn đi sâu vào mục Các khoản phải thu.

Các khoản phải thu là các khoản doanh nghiệp bị người mua hay các đơn vị khác chiếm dụng vốn.

Có nhiều khoản tuy không nằm ở trong phần phải thu. Nhưng doanh nghiệp cũng bị chiếm dụng vốn thì cũng nằm trong phạm vi của bài viết này. Chúng tôi sẽ đề cập các ví dụ này ở phía dưới.

Tất nhiên trong kinh doanh ai cũng muốn khách hàng mua hàng trả tiền ngay. Tuy nhiên việc cho khách hàng nợ cũng phổ biến và khó tránh. Quan trọng là cho nợ (bị chiếm dụng) với tỷ lệ nhiều hay ít, thời gian dài hay ngắn.

Các khoản phải thu không phải là xấu vì doanh nghiệp kinh doanh cho trả chậm là bình thường. Nhưng quá nhiều khoản phải thu duy trì trong thời gian dài sẽ làm suy giảm sức khỏe tài chính .

Ở phần 1 của loạt bài cách đọc báo cáo tài chính cho người mới, bạn đã biết sự khác biệt giữa nợ chiếm dụng và nợ vay. Doanh nghiệp chiếm dụng được nhiều vốn thì sẽ tiết kiệm được nhiều chi phí. Ở đây, doanh nghiệp bị chiếm dụng. Thông qua các khoản phải thu. Sẽ khiến nhiều chi phí bị phát sinh. Hay nói ngắn gọn: Nợ chiếm dụng là tốt, còn Bị chiếm dụng (khoản phải thu) là không tốt.

Các công ty có trên 40% tài sản ở khoản phải thu trong thời gian dài thì nhà đầu tư cần thận trọng. Trên 60% tổng tài sản là khoản phải thu thì sức khỏe tài chính doanh nghiệp có vấn đề lớn.

Công ty ở trên có tổng tài sản là 3200 tỷ. Trong đó có tới gần 25% là khoản ủy thác đầu tư (708 tỷ) và không có thuyết minh gì thêm. Đáng chú ý là các khoản mục này ngày càng tăng theo thời gian.
Một công ty khác, hơn nửa tổng tài sản (263/518 tỷ) nằm ở khoản phải thu. Điều này làm chúng ta nghi vấn chất lượng doanh thu, hoặc chất lượng vốn góp của doanh nghiệp.
Chất lượng doanh thu kém: Doanh thu nhiều nhưng không thu được tiền. Nên doanh thu tăng thì khoản phải thu cũng tăng lên
Chất lượng vốn góp kém: Góp vốn rồi, tiền mặt tăng lên nhưng sau đó lại đem ủy thác đầu tư!? Nên tiền góp vốn không còn nằm trong doanh nghiệp.

CÁC NGHI VẤN TRÊN BÁO CÁO ĐƯỢC GIẤU Ở ĐÂU

Có bạn khi đọc phần 2 của loạt bài cách đọc báo cáo tài chính cho người mới đã comment: Các số trong báo cáo tài chính nó chạy lòng vòng quanh báo cáo. Khi góc này đẹp lên thì góc kia sẽ xấu đi. Các công ty niêm yết biết tâm lý nhà đầu tư nói chung chỉ quan tâm đến một số thông tin như doanh thu, lợi nhuận, ROE… và ngại/lười đọc toàn bộ báo cáo. Vì vậy, họ sẽ giấu những điều không tốt vào những mục ít người đọc.

Một công ty thực sự tốt, khi doanh thu và lợi nhuận tăng lên thì chất lượng tài sản công ty cũng tốt lên. Tiền mặt nhiều hơn, vay nợ ít hơn… Còn nếu doanh thu và lợi nhuận ngày càng tăng nhưng ngày càng nợ nhiều, tiền mặt không có, cho khách trả chậm/nợ đọng nhiều thì chắc chắn có vấn đề. Nếu doanh nghiệp cố gắng làm đẹp báo cáo: doanh thu tăng, lợi nhuận tăng, thì sẽ có những điểm xấu xuất hiện trên bảng cân đối kế toán. Bạn cần phải kiểm tra rất kỹ mục các khoản phải thu (bao gồm đọc cả thuyết minh) để tìm ra những điểm bất thường. Đây là một thủ thuật đọc báo cáo tài chính rất quan trọng bạn cần nắm được.

TẠM KẾT

Khoản phải thu cũng là một phần quan trọng trong việc đánh giá sức khỏe tài chính của một doanh nghiệp. Khi phân tích BCTC của công ty, bạn cần kiểm tra kĩ các mục khoản phải thu để có thể nhìn ra được những điểm bất thường. Hãy tìm hiểu về khóa Đọc báo cáo tài chính của True Invest để có những nhận định chính xác về sức khỏe tài chính của doanh nghiệp.